Re: Reactie op vraag " Waarom Red Eerlijk Handel?"
Door deze vraag opgeworpen door de organisatie Mira, vraag ik me vertwijfelt af hoe Fair Trade Original (en misschien ook andere 'leveranciers') werken, want deze betrekken ook via tussenpersonen ter plekke van producenten?? Hoeveel verschil tussen leverancier en tussenhandelaar is er dan?? Graag uitleg ....
Dorien
Reactie Mira International:
Dat is een heel goede vraag Dorien.
In het kort: Alleen als de producent gedetailleerde en uitgebreide informatie (mee)geeft of publiceert over het product kun je met enige zekerheid weten of veronderstellen dat tussenhandel niet plaatsvindt. Maar nu uitgebreid:
Achtergrond en vragen
In de genoemde tv-reportage van Twee Vandaag uit 2004 werd de LVWW aan de tand gevoeld over door Twee Vandaag onderzoek bewezen tussenhandel terwijl op de website van de LVWW beweerd werd dat tussenhandel was uitgesloten. De LVWW heeft hierna de teksten op de website moeten aanpassen en het publiek moeten informeren dat tussenhandel soms nodig is. Een voorbeeld is 1-mans of familie bedrijfjes die nooit zouden kunnen exporteren door gebrek aan kennis en mogelijkheden. De oplossing die in zulke gevallen werkt en over de gehele wereld wordt toegepast, is het verenigen van heel kleine producenten in een coöperatie. In de landbouw en bij de veeteelt (een boer heeft maar 1 melk-producerende koe) is het heel succesvol in India, waar deze methode geleid heeft tot de Witte Revolutie (in de landbouw was het de Groene Revolutie, maar om andere redenen). In het geval dat er geen coöperatie-vorming (mogelijk) is en je toch producten van heel kleine producenten wilt betrekken kom je toch weer terecht bij bedrijven die een tussenhandel positie innemen. Als het om idealistische bedrijven gaat -vaak zonder winstoogmerk- kun je gemakkelijker een uitzondering maken.
Bij de kleine erkende leveranciers die maar bij 1 of bij enkele projecten afnemen, kun je er van uit gaan dat zij hun zaakjes op orde hebben. Langdurige contacten, regelmatig bezoek ter plaatse en (intensief) contact via email zijn de ingrediënten voor betrouwbare producten, die je al jaren kent.
Onze wierook wordt gemaakt in een voorbeeldproject. We doen al sinds 1986 zaken met het bedrijf dat we daar in 1977 hebben helpen opzetten. Vrouwenbanen zijn altijd de speerpunt geweest en nog steeds wordt alles zoveel als mogelijk met de hand gemaakt: de wierook is hand-gerold, de cellofaan zakjes met de hand gelijmd, de pakjes worden gemaakt van met de hand-gemarmerd papier en met de hand gezeefdrukt, de brochures gedrukt in onze eigen drukkerij, houten wierookhouders gemaakt in onze houtbewerkingsafdeling etc. Wij groeien door nieuwe producten en product-variaties te ontwikkelen en zijn met India steeds op zoek naar vernieuwing, maar met behoud van al het oude waar vraag naar blijft.
Maar hoe zit dat bij de grote leveranciers vraag je je af? Waar komt dat wisselende assortiment vandaan? Toch niet van dezelfde producenten, want een mandenmaker gaat het volgende seizoen niet mee met de trendpresentatie en gaat potten of theelichtjes maken, of wel? Een langdurige relatie met de producent is een criterium voor Eerlijke Handel.
We komen daar op een heikel punt en dat vereist veel uitleg. De gekozen strategie voor de omzetontwikkeling bij (grotere) Wereldwinkels is samen te vatten onder de thema's commercialisering, professionalisering en trend-volgen.
Marketing-technisch zijn daar echter grote vraagtekens bij te plaatsen.
Bijvoorbeeld: waarom moeten Wereldwinkels een zelfde inrichting hebben en een zelfde assortiment? Een Wereldwinkel is gebonden aan de plaats, het dorp, de kleine stad en haar sociale gemeenschap en hoort -ons inziens- een uitstraling te hebben die past bij de mensen in de buurt. Ieder dorp dezelfde kerk, dezelfde klederdracht, dezelfde winkels, hetzelfde assortiment in de Wereldwinkel?
De grote steden schreeuwen tegenwoordig om kleine winkeltjes in hun centrum want de grote winkelketens hebben er voor gezorgd dat in elk groot centrum dezelfde winkels zitten en niets hen hierin meer onderscheid van een andere grote stad. Het is een grote misvatting waar de LVWW voor gevallen is.
Ander voorbeeld: een smaller en meer trendy assortiment om een grotere doelgroep aan te spreken en te kunnen overleven in de nabije toekomst. Er staat een artikelserie over smal en breed assortiment op deze site. Waar het op neer komt is: het succes van AH wordt al jaren in stand gehouden door de voortdurende uitbreiding van het assortiment, een breder assortiment dus. Mensen willen kunnen kiezen en die keuzevrijheid beperk je met een smaller assortiment. Een algemene klacht van dit moment die breed gedragen wordt is: er liggen tegenwoordig te weinig producten in de Wereldwinkel en er is te weinig keus. Niet aantrekkelijk voor een cadeau-winkel.
Een trendy assortiment dan? Een trendy assortiment staat haaks op de belangen van de producenten in de Derde Wereld. Langdurige relaties met producenten is, zoals gezegd, een van de criteria van Eerlijke Handel. Hoe kun je een langdurige relatie aangaan met kleine producenten op basis van trends, is een prangende vraag.
Een heel ander gevolg: de genoemde strategie zorgt ook voor een uitholling van het Wereldwinkel gebeuren. Traditioneel is de Wereldwinkel een vereniging van vrijwilligers, waarin iedereen zijn of haar taak uitvoert en er gezamenlijke keuzes gemaakt worden. Door de zogenaamde professionalisering komen de keuzes voor de winkel en het assortiment steeds meer van buiten, de keuze mogelijkheden van de vrijwilligers en de inkoopgroep worden beperkt, ze moeten luisteren en meedoen, of vertrekken. Dit heeft inmiddels geleid tot het vertrek van vele vrijwilligers die de Wereldwinkel vele jaren trouw waren. En is bovendien een van de redenen dat nu al meer dan een derde van de Wereldwinkels de LVWW hebben verlaten. Zij gaan alleen verder, of gaan lokaal samenwerken met Wereldwinkels in de omgeving of worden lid van Stichting Wereldwinkels Nederland. Is deze uitholling een wenselijke ontwikkeling? Moet de Wereldwinkel niet gewoon uniek blijven en haar eigen boontjes doppen? Niet groter en meer in commercie als doel, maar groei in sociale functie in een sociale gemeenschap, in de moderne participatie-samenleving :-).
Als laatste nog een punt van zorg welke betrekking heeft op je vraag. De grote leveranciers kopen ook in voor de Waar-winkels en daar zijn de Eerlijke Handel criteria zoals tussenhandel vaak niet van toepassing, want duurzaam geproduceerd is genoeg als kwalificatie. Hoe zeker weet je dat zulke producten niet (per ongeluk misschien) bij Wereldwinkels worden aangeboden? Welke organisatorische voorzorgsmaatregelen zijn genomen om dit te voorkomen? Moet er een kenmerk komen of een label dat onderscheid maakt tussen een Eerlijke Handel product en een Waar-product?
Onze uitleg is wat breder geworden dan je vraag, maar wij denken dat het goed is als over geschreven onderwerpen meer discussie en duidelijkheid ontstaat.